Stress zorgt voor onbalans in ons lichaam. Wanneer stress kortdurend is, kan het lichaam zich vaak snel herstellen en weer in balans komen. Echter, langdurige stress veroorzaakt schade, vooral aan de hersenen, wat het herstelproces aanzienlijk verlengt.
Er ontstaat een onbalans die in sommige gevallen blijvend kan zijn, wat op termijn kan leiden tot een burn-out. Het herstel van een burn-out is een langdurig proces. Het is dan ook niet realistisch om te verwachten dat iemand na drie maanden volledig hersteld is, zelfs met goede begeleiding. Na drie maanden kan er veel vooruitgang zijn, maar het herstel van de hersenen zelf kan jaren duren. Er is echter nog steeds winst te behalen door het limbisch systeem en de amygdala te ondersteunen.
Elke dag een beetje te veel stress kan ervoor zorgen dat delen van de hersenen krimpen, terwijl andere delen juist groeien. Het herstel hiervan is een langzaam proces.
Het verhaal van Chantal (30) illustreert dit proces goed. Van een drukke consultant veranderde ze in iemand voor wie zelfs een kort uitstapje naar de supermarkt te veel was. Een burn-out was de diagnose. Pas na anderhalf jaar therapie hervond ze haar oude zelf, maar ze besloot voorgoed de consultancy achter zich te laten.
Chantal werd geveld door de gevolgen van cumulatieve stress: het stapelen van dagelijkse stress, totdat de emmer van haar lichaam overliep. “Het is belangrijk om de negatieve gevolgen van stress tijdig te herkennen,” Het kan nog zo druk zijn, maar zolang je de boel onder controle hebt, is er weinig aan de hand. Pas wanneer je het overzicht verliest en achter de feiten aanloopt, ontstaan er problemen in je brein.
Stress is op zich een nuttig signaal, zonder stress zou leven moeilijk zijn. Het helpt ons omgaan met nieuwe situaties. In de eerste fase reageert de amygdala, het emotionele centrum van de hersenen. De reactie is snel en intuïtief: de hartslag versnelt, de bloeddruk stijgt en je kunt agressief of angstig reageren.
Primaire reactie: De amygdala staat in contact met de hippocampus en de frontale cortex, die de ervaring verwerkt en terugkoppelt naar de amygdala. De boodschap is: “Er is geen paniek, dit is te overzien.” Vervolgens kalmeert de reactie en kun je de situatie beter hanteren als het zich herhaalt.
Bij mensen die voortdurend het gevoel hebben dat ze het leven niet onder controle hebben, blijft de amygdala echter constant actief. De amygdala blijft aanstaan, zelfs als er terugkoppeling komt, wat weinig helpt als de stress aanhoudt. Wat dan gebeurt, is dat het lichaam zich aanpast aan de voortdurende stress. “Bij mensen met chronische stress zie je dat de zenuwcellen in de amygdala groter worden en meer uitlopers krijgen, terwijl delen van de hippocampus en de frontale cortex krimpen.”
Het nieuwe normaal wordt gecreëerd: de hersenen passen zich aan de constante onzekerheid aan in de hoop ermee te kunnen omgaan. Dit kan enige tijd goed gaan, maar het kost veel energie en heeft gevolgen voor andere lichaamsfuncties. Het is dan ook niet voor niets dat mensen onder stress vaak afvallen en vatbaarder zijn voor ziekte. Vrouwen kunnen selfs stoppen met menstureren waardoor het lijkt alsof ze in een vervroegde overgang zitten.
Het gaat echter echt mis wanneer er een extra stressfactor bij komt, zoals een verbroken relatie of een mislukte verbouwing. Door de kleinere hippocampus en cortex kunnen de hersenen deze nieuwe stress niet meer aan, en de emmer loopt over. Op dat moment kan een burn-out of zelfs een depressie ontstaan.
Op DNA-niveau is het effect van stress ook zichtbaar. Wetenschappers kunnen met moleculaire technieken meten welke genen geactiveerd worden bij mensen met chronische stress. De verschillen met mensen die zich goed voelen, zijn minimaal, maar zodra die extra stressfactor erbij komt, worden de verschillen in gen-expressie enorm.
Het herstel van een burn-out duurt dan ook vaak langer dan verwacht. De hersenen moeten zich herstructureren naar hun oorspronkelijke staat. Anderhalf jaar herstel is dan ook geen uitzondering voor volledige werking van het brein. Het is belangrijk om geduldig te zijn en te begrijpen dat dit proces tijd kost volgens de deskundigen.
Kinesiologie kan helpen bij het herstellen van de balans in het lichaam door middel van spiertests en energiestromen. Het is een benadering die het lichaam in staat stelt om blokkades te identificeren en aan te pakken, zowel fysiek als emotioneel. Dit kan het zelfherstellend vermogen van het lichaam bevorderen, wat belangrijk is voor mensen die lijden aan de gevolgen van langdurige stress.
Daarnaast kunnen kruiden ook een belangrijke rol spelen in het herstelproces. Er zijn verschillende kruiden die het zenuwstelsel kunnen ondersteunen en stress kunnen verlichten. Kruiden zoals Ashwagandha, rhodiola, valeriaanwortel, lavendel en passiebloem staan bekend om hun kalmerende eigenschappen. Ze kunnen helpen om de amygdala te kalmeren, het zenuwstelsel te balanceren en het herstel van de hersenen te ondersteunen.
Door kinesiologie en kruiden toe te passen naast andere vormen van begeleiding, kan een holistische benadering van herstel het proces versnellen en de algehele gezondheid verbeteren. Het is een aanvulling op reguliere therapieën, waarbij het lichaam wordt geholpen om zowel mentaal als fysiek weer in balans te komen.